U povoljnim ekološkim uslovima obični paučinar može da predstavlja značajan problem u proizvodnji voća. Polifagna je i kosmopolitska vrsta i može da izazove značajne štete u voćnjacima. Osim u voćnjacima, često prouzrokuje štete u vinogradima, ratarskoj i povrtarskoj proizvodnji, kao i u holtikulturi i šumarstvu.
Obični paučinar prezimljava u stadijumu adultne ženke koja ima karakterističnu cigla crvenu boju. U ovom stadijumu ženke se uglavnom ne hranei vrlo su mobilne u potrazi za odgovarajućim mestom za hibernaciju. Svi ostali pokretni stadijumi u ovom periodu uginjavaju.
Na početak dijapauze ženki utiče fotoperiod. Početkom ili sredinom marta zimujuće ženke izlaze iz dijapauzei započinju sa ishranom i polažu jaja. Sa početkom ishrane, pre ovipozicije, ženke menjaju boju, koja od narandžastocrvene prelazi u tamnozelenu.
U našim klimatskim uslovima obični paučinar ima 6 do 8 generacija u toku sezone, koje se često preklapaju. Dužina razvića jedne generacije zavisi od temperature, relativne vlažnosti vazduha, ekspozicije, padavina i kvaliteta ishrane. Optimalna temperatura za razvoj T.urticae je između 12-35 °S. Toplo i suvo vreme pogoduje razviću ove vrste.
Ima visok reproduktivni potencijal koji u toplim i sušnim uslovima dovodi do naglog rasta populacije. Period aktivnosti i ishrane obični paučinar počinje u proleće i traje do jeseni, a najizraženiji simptomi su uočljivi tokom letnjih meseci, u sušnim i toplim godinama. Prva značajnija oštećenja uočavaju se kada srednje dnevne temperature duži vremenski period prelaze 20 °S. Sa povećanjem temperature gustina polulacije raste, a maksimum dostiže početkom avgusta.
Dolaskom jesenjih meseci, sve većim kolebanjem i smanjenjem temperature, gustina populacijae običnog paučinara postepeno opada. Kolonije običnog paučinara uglavnom se nalaze na naličju listova, između lisnih nerava, zaštićene gustom paučinom koju ispredaju. Izuzetno, pri velikim gustinama populacija kolonije se šire na lice listova. Svi pokretni stadijumi se hrane ćelijskim sokom sa kojim isisavaju i hlorofil. Usled oštećenja ćelija mezofila, na mestima uboda ulazi vazduh pa oštećeni delovi lista poprimaju karakterističnu sedefastobelu boju. Ova oštećenja u početku su manja, a vremenom se stapaju formirajući sve veće bele površine nepravilnog oblika.
Kao posledica ishrane i oštećenja tkiva listova dolazi do pojave hloroze ili nekroze,poremećaja fotosinteze, povećane transpiracije, defolijacije, a plodovi ostaju sitni, gube na kvalitetu i opadaju, pa gubici u prinosu mogu biti izuzetno veliki.
U ovakvim slučajevima, usled velikog broja oštećenja na listovima i nedostatak vode, odnosno odgovarajućeg mesta za ishranu,dolazi do pojave specifičnih migracija ženki običnog paučinara. Jedinke se koncentrišu u gornjim delovima krošnje i okreću se prema vetru, podižući prvi i drugi par eksremiteta i tako bivaju nošene vazdušnom strujom na nove biljke hraniteljke. Osim što direktno ishranom dovode od poremećaja fotosinteze i fiziološki slabe biljku, obilna paučina koju ispredaju,uzrokuju i dodatne probleme. Na gustoj, lepljivoj mreži se zadržavaju vodene kapi, spore gljiva i razne nečistoće koje dodatno umanjuju fotosintetičku aktivnost lista.
Zbog svega navedenog,zametnuti plodovi se slabo razvijaju, opadaju, aštete u prinosu biti velike.
Kako bi se utvrdio intezitet napada potrebno je redovno obilaziti parcele i vrši se pregled kako bi se utvrdio intezitet napada (radi se dijagonalno pri čemu se broje samo pokretni stadijumi). Naročito pažnju obratiti na ivice parcele odakle se šire ka unutrašnjosti. Redovnim obilaskom terena može se dobiti prava slika koja uz vremenske prilike daje pravu prognozu za suzbijanje.
Mere borbe mogu biti preventivne i hemijske. Preventivne mera se ogledaju u primeni uklanjanja biljnih ostataka iz voćnjaka i mesta gde ženke paučinara mogu da prezime. Potrebno je radi prevencije uništavati korovske biljke na početku vegetacije jer se na njima ovaj insekt hrani dok ne bude u stanju da se prebaci na gajene kulture.
Od hemijskih mera koristi se upotreba insekto-akaricida koje su registrovani za suzbijanje. Kada se govori o zaštiti u zatvorenom prostoru mora se uzeti u obzir to da se grinje u plastenicima pojavljuju tokom cele godine, pa i uvreme kada se beru plodovi, treba voditi računa o izborima preparata sa što kraćom karencom,kako bi se na tržošte izneo proizvod bez ostatka pesticida.
Jelena Grbić, dipl. inž. zaštite bilja