24 avgust 2020
Srbija ima velik potencijal kada se govori o tradicionalnim, autentičnim proizvodima sa zaštićenim geografskim poreklom, međutim, ljudi sve manje nalaze interes da se bave njihovom proizvodnjom. U poslednje vreme čak je prisutan trend smanjivanja broja ovlašćenih proizvođača nekog proizvoda sa zaštićenim gografskim poreklom.
U EU, sa druge strane, ovi proizvodi su prepoznati kao visokokvalitetni i autentični. Podrška njihovoj proizvodnji i promociji pruža se na svim nivoima, od lokalnog do nivoa celokupne EU.
Prema rečima Miroljuba Jankovića, predsednika udruženja “Futoški kupus”, proizvođačima je potrebna veća zaštita i adekvatna promocija proizvoda kako bi se promenio ovaj negativan trend. Važno da se pomogne potrošačima da shvate da kupujući proizvode sa zaštićenim geografskim poreklom dobijaju nešto što je proizvedeno uz poštovanje principa zdravstvene bezbednosti, upotrebu lokalnih sirovina, mnogo ljudskog rada i poštovanje tradicije.
– Smatram da proces sertifikacije proizvodnje može da bude manje birokratizovan. Mi proizvođači radimo sve što se od nas traži kako bi na tržište isporučili robu odličnog kvaliteta, ali nemamo nikakvu zaštitu, istakao je Janković i dodao da proizvođači mnogo očekuju od novog zakona čijim usvajanjem će se dodatno urediti ova oblast, a domaća legislativa potpuno uskladiti sa evropskom.
Udruženje “Futoški kupus” nedavno je bio domaćin skupštine Saveza “Original Srbija” koji okuplja proizvođače 11 proizvoda sa oznakom geografskog porekla iz čitave Srbije. Sastali su se sa ciljem da iznađu rešenja kako da poprave položaj proizvođača na tržištu, ali i da se izbore sa nelojalnom konkurencijom koja neovlašćeno koristi ime nekog od ovih proizvoda.
– Nismo za to da pošto- poto zabranimo da neko koristi ime proizvoda koji je karakterističan za neki kraj, ali nama koji radimo kontrolisanu proizvodnju može da nanese nepovratnu štetu ako neko reklamira i prodaje loš proizvod kao da je onaj sa zaštićenom oznakom kvaliteta. Prijavljivali smo inspekciji ovakve slučajeve, ali gotovo niko nije bio kažnjen, kaže Stevica Marković predsednik “Original Srbija” i proizvođač leskovačkog ajvara.
Marković naglašava da je cilj da proizvođači u ruralnim predelima mogu da ostvare zaradu proizvodnjom ovih proizvoda, kao i da se zaposle pripadnici marginalnalizovanih grupa. Takođe da se plasman ovih roba poveže sa ruralnim turizmom i drugim delatnostima.
“Original Srbija” u skladu sa novonastalom situacijom zbog pandemije planira da unapredi onlajn prodaju. Intenzivirana je promocija putem društvenih mreža, a u toku je i izrada nove ambalaže za sve članice Saveza. Cilj je da se stvori novi, prepoznatljiv vizuelni identitet proizvoda, kao i da se prave ekskluzivni diplomatski ili korporativni poklon paketi.
Ovi poslovi odvijaju kroz projektnu podršku koju pruža Švajcarska vlada. U okviru projekta koji finansira ova Vlada pokrenuta je GI akademija čiji zadatak je da se unapredi čitav sistem proizvodnje, kontrole i prodaje proizvoda sa oznakom geografskog porekla.
– Pripremamo set predloga za unapređenje politike u ovoj oblasti Veliki problem je, na primer, što još uvek nemamo nacionalni logo kojim se označavaju ovi proizvodi, poput onog koji postoji za organske proizvode. Kroz GI akademiju želimo da stvorimo sistemsku strukturu koja će omogućiti kontinuiranu obuku u ovoj oblasti, rekla je Dragana Tar, direktor SEEDEV i koordinator projekta.
U okviru Saveza “Original Srbija” trenutno se nalaze proizvodi: ariljska malina, begečka šargarepa, đerdapski med, fruškogorski lipov med, futoški kupus, kačerski med, leskovački domaći ajvar, petrovska klobasa, sremski kulen, vrbički berli luk i zlatarski sir.
A.M.