Regionalni centri u okviru Sistema PIS-a sproveli su monitoring useva kod kojih je žetva u toku ili se ona očekuje (soja, kukuruz, šećerna repa, povrće), novoposejanih useva (uljana repica, lucerka, ječam), parcela na kojima se planira setva strnih žita, zasada, kao i neobrađenih površina (utrine, ledine, nasipi) u cilju utvrđivanja brojnosti poljskih glodara.
Prema rezultatima monitoringa regionalnih centara, najveća brojnost u III, IV i V kategoriji se registruje na lucerištima (starim i mladim), parcelama sa samoniklom uljanom repicom, strništima, povrću, šećernoj repi, kukuruzu, ledinama, utrinama, nasipima i drugim ruderalnim staništima.
Na novoposejanim usevima uljane repice i ječma, brojnosti se kreću od I do III kategorije.
Najkritičnija situacija je u regionima Rume, Subotice, Beograda i Mladenovca gde su utvrđene brojnosti glodara do V kategorije i u regionima Bačke Topole i Sente gde se brojnosti kreću do IV kategorije.
U regionima Sremske Mitrovice, Vrbasa, Sombora, Kikinde, Užica, Požarevca i Niša su utvrđene brojnosti do III kategorije.
U regionima Jagodine, Kragujevca, Pirota, Šapca i Zaječara su utvrđene brojnosti do II kategorije.
Kategorije za utvrđivanje brojnosti poljskih glodara:
Kategorija | Opis brojnosti | Broj rupa po hektaru | |
Poljska voluharica | Poljski miš | ||
I | vrlo niska | do 10 | do 10 |
II | niska | 10-500 | 10-50 |
III | srednja | 500-5000 | 50-500 |
IV | visoka | 5000-20000 | 500-2000 |
V | vrlo visoka | 20000-50000 | 2000-10000 |
Sa žarišta (površina sa utvrđenim brojnostima iznad II kategorije) glodari migriraju na novoposejane useve uljane repice, ozime pšenice i ječma, gde se prvo hrane posejanim i klijalim semenom, a kasnije nakon nicanja useva nastavljaju svoju aktivnost oštećujući nadzemne i podzemne delove izniklih biljaka. Značajne štete u jesenjem delu sezone mogu nastati i u voćnjacima, naročito mladim zasadima i rasadnicima, gde oštećenja od glodara dovode do slabljenja i sušenja stabala.
Imajući u vidu uslove u kojima se odvija prozvodnja, toplo vreme vreme sa deficitom padavina, uz obilje hrane koja se nalazi na navedenim usevima/zasadima, može se očekivati brzi porast populacije poljskih glodara i opasnost od njihovog prenamnoženja.
Poljoprivrednim proizvođačima se preporučuje obilazak i pregled useva radi utvrđivanja praga štetnosti, na osnovu kog će se vršiti primena rodenticida.
Prag štetnosti za poljskog miša iznosi 10-50 aktivnih rupa/ha, a za poljsku voluharicu je 10-500 aktivnih rupa/ha.
U ovom momentu, mere zaštite se (po utvrđivanju brojnosti glodara u II i većoj kategoriji) preporučuju u lucerištima, novoposejanim usevima uljane repice, parcelama gde se planira setva pšenice i ječma, kao i u voćnim zasadima, primenom mamaka na bazi cink-fosfida u aktivne rupe:
Preparat | Aktivna materija | Doza |
Agrocinkan | cink-fosfid | 5-10 g po aktivnoj rupi |
Cinkosan |
Nakon primene rodenticida u aktivne rupe, iste treba zatrpati kako ne bi došlo do trovanja divljači i ptica.
Suzbijanje poljskih glodara treba da se sprovodi sveobuhvatno, blagovremeno i organizovano, ne čekajući da dođe do njihovog prenamnoženja